Liposuction, diğer adıyla lipoplastı, yağ aldırma, liposakşın veya yağ çekme, vücudunuzun çeşitli bölgelerindeki (karın, basen, diz içi, bel, boyun , yüz gibi.) aşırı yağ birimlerinin özel kanüller yardımıyla emilerek boşaltılması esasına dayanır. Teknik 1980 yılların başında tanımlanmış ve yaygın kullanılmaya 90 lı yıllarda başlamış ve iki binli yıllarda tamamen oturmuş ve güvenli bir şekilde deneyimli plastik cerrahlar tarafından yapılmaya başlamıştır. Liposuction liposhaping, liposculpturing gibi değişik isimlerde sunularak hastaların dikkati çekilmeye çalışılmıştır.Bu terimlerin tamamı standart liposuction işlemini tanımlamaktadır.
Liposuction, bir kilo verme yöntemi değildir. Vucudun belli bölgelerinde orantısız görünüme neden olan yağ birikimlerinin uzaklaştırılıp vucuda belirgin bir form yani şekil verilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Bu lokalize yağ depoları, kadın ve erkeğe has olup farklılık gösterirler. Kadınlarda daha çok göbek altında, yanlarda, basenlerde, uyluk içi, diz içi gibi bölgelerde orantısız fazla yağ birikimi vardır. Erkeklerde ise daha çok göbek ve bel bölgesinde (love handle) ve göğüslerde ( jinekomasti) erkeğe özgü yağ birikimi olmaktadır. Bu anormal yağ birikimi sıklıkla kalıtım yolu ile geçmekte ve tipik olarak diyet ve egzersize cevap vermemektedir. Liposuction, sıklıkla bunlardan kurtulmanın tek yoludur.
Eğer yukarıda belirtilen vücut bölümlerinden bir veya birkaçında vucut hatlarınızı bozan bölgesel yağlanma varsa, liposuction için iyi adaysınız demektir.
Liposuction, bütün yaşlarda uygulanabilen bir yöntemdir.
Liposuction, bazen jinekomasti adı verilen, hem genç hem de yetişkin erkekler görülebilen meme büyümesinin tedavisinde de kullanılabilir.
Liposuction ameliyatı düşünüyorsanız, ilk yapmanız gereken bu konuda deneyimli estetik plastik cerrahla görüşmektir. Bu görüşmede mevcut şikayetleriniz ve ameliyat sonrası beklentileriniz samimi olarak dile getirilmelidir.
Bu görüşmede doktorunuz sizi muayene edecektir. Bu görüşmede öncelikli olarak sizin rahatsızlık duyduğunuz bölgeleri belirtmeniz istenecektir. Daha sonra doktorunuz liposuction uygulanması gereken alanları işaretleyerek size gösterecektir. Sizinde fikrinizi alarak bu bölgelere karar verilecektir. Mevcut vucut yapınız, cildinizin elastikiyetini değerlendirilecek ve en iyi sonuca ulaşmak için alınacak yağ miktarını ve bölgeleri sizinle paylaşacaktır. Bu başarılı bir liposuction için önemlidir.
Bu görüşmede mutlaka sağlık durumunuz sorgulanacak; diyabet, yüksek kan basıncı veya kalp hastalığı gibi hastalıklarınız olup olmadığı değerlendirilecek, devamlı kullandığınız ilaçlar hakkında bilgi alınacaktır. Doktorunuz geçirilmiş ameliyatlar, tıbbi tedavileriniz ve şu anda aldığınız ilaçları bilmek isteyecektir. Eksiksiz bilgi vermek sizin için çok önemlidir. Şu anda kaç kilo olduğunuz ve gelecekte kilo almayı veya vermeyi planlayıp planlamadığınız liposuction için değerlendirilmesi gereken faktörler olacaktır.
Doktorunuz görüşmede, uygulayacağı cerrahi tekniği, anesteziyi, ameliyatın nerede yapılacağı ve ameliyat hazırlıkları konusunda bilgi verecektir. Ameliyatın muhtemel riskleri ve komplikasyonları konusunda sizi aydınlatacaktır. Liposuction ameliyatına karar vermeden önce bu konuyla ilgili aklınızdaki tüm soruları sorup cevabını alın. Bunları dikkatlice dinleyip anlamadığınız konuları tekrar sorun. Görüşmede ameliyat maliyeti hakkında bilgi alabilirsiniz. Bu görüşmeden sonra kendi değerlendirmenizi yapmak için size zaman verilecektir.
Ameliyat kararı verdiğinizde sizden ameliyat hazırlığı için tetkikler yaptırmanız istenecektir. Bu tetkik sonucları normal sınırlardaysa ameliyata uygun olduğunuz değerlendirilip cerrahinin yapılacağı gün ve saat kararlaştırılır.
Aspirin ve bazı anti-inflamatuar ilaçlar kanamayı artırmaya neden olabileceği için cerrahiden belli bir süre önce bu ilaçları almayı bırakmalısınız. Cerrahınız size ameliyat öncesi ek bilgileri verecektir. Badem, kayısı, çilek, kiraz, üzüm, erik, sarımsak, domates ve salatalık gibi meyva ve sebzelerin aspirinin etken maddesi olan salisilat içermesi nedeniyle ameliyat öncesi 2 hafta boyunca az tüketilmesi önerilmektedir. Bunlara ek herbal yani bitkisel ilaç ve vitaminlerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Hastaneye yatışınızı takiben odanıza alınırsınız. Odanızda doktorunuz sizi ziyaret ederek ameliyat planlaması yapar. Daha önce kararlaştırılmış olan liposuction yöntemiyle yağ alınacak bölgeleri çizerek işaretler. Takiben anestezi doktoru size bilgi verip anesteziye yönelik sorular sorar. Ameliyathaneye inmeden önce size bir sakinleştirici iğne yapılacaktır. Bu sizin heyecanınızı ve ameliyata bağlı oluşabilecek anksiyetenizi azaltacak sizi sakinleştirecektir ve cesaretlendirecektir.
Ameliyathaneye indikten sonra anestezi uygulanacaktır. Liposuction lokal yada genel anestezi altında gerçekleştirilebilir. Ancak sıklıkla genel anestezi altında gerçekleştirilir. Genel anestezi uygulanacaksa tüm operasyon boyunca uyursunuz. Doktorunuz sizin için en uygun seçeneği sunacaktır.
Liposuction küçük kesilerden girilerek kanüller yardımıyla yağların emilmesi esasına dayanmaktadır. Kanül bir plastik tüple yaklaşık 760 mmHg basınçta vakum yapan bir cihaza bağlıdır. Bu basınç yağın sıvı hale gelerek emilmesini sağlar. Kanüllerin giriş yerleri için yapılan kesiler 1 cm den küçüktür ve mümkün olduğunca deri katlantıları ve doğal vücut çizgilerinin içerisine yapılır. Bu kesilerden girilerek önce liposuction yapılacak alana özel sıvı verilir ve bir süre beklenir ( 15-20 dk). Bu solusyon yağın parçalanmasını kolaylaştırırken küçük kan damarlarının büzüşmesini sağlayarak kanamayı önler. Daha sonra vakum cihazına bağlı kanüller yardımıyla planlanan miktarda yağ emilerek alınır. Başarılı bir liposuctionda alınacak yağ miktarının dengeli olması çok önemlidir. Sonucta vucutta kalan yağ miktarıda önemlidir. Bu nedenle liposuction uygulamalarında sorunla karşılaşmamak için temel prensip ” ne kadar yağ aldığın değil bıraktığın önemlidir”. Bu temel prensip cerrahın aklında olduğunda orantılı ve sorunsuz bir liposuction gerçekleştirilebilir. Liposuction işlemi tamamlandıktan sonra özel bir korse giydirilerek ameliyat sonlandırılır.
Ultrason assisted liposuctionda (UAL), yağ dokusuna ultarsonik enerji verilerek yağların çözünmesi ve standart liposuction tekniği ile çekilmesi esasına dayanmaktadır. 1990 yıllarda Avrupada kullanılmaya başlayan teknik, 1997 yılında Amerikada kullanılmaya başlamış ancak yüksek komplkasyon riski (Maxwell GP. Ultrasound-assisted lipoplasty:a clinical study of 250 consecutive patients. Plastic Reconstr. Surg. 101:-189-202,1998) nedeniyle kullanımı Amerikalı liposuction cerrahlarınca azalmıştır. Üçüncü kuşak Vaser Liposelection cihazı ismi alan ultrasonik liposuction cihazı geliştirilmiştir. Vaser cihazı ultrason dalgaları ile yağ dokularını parçalarken sinir ve damarlar daha az zarar oluşturmakta olduğu bildirilmektedir.
Son yıllarda Slimlipo ya da Smart lipo isimli Lazer liposuction cihazları geliştirilmiştir. Bu sistemde değişik dalga boylu laser ışığı kullanılarak yağ hücrelerinin zarlarını parçalar ve yağın sıvılaşması sağlanır. Bu teknikte küçük alanlarda yapıldığında bu sıvının vucut tarafından emilmemsi beklenir. Ancak büyük ve ya geniş alanlarda laser ışığıyla sıvılaştırılmış yağ içeriğinin standart liposuction tekniği çekilmesi gerekir.
Gerek Ultrasonic gerekse Laser liposuction bazı iyileşme artıları sayılmasına rağmen geniş alanlara yapıldığında standart liposuction uygulanması gerektirmektedir. Bu tekniklerin birbirlerine olan üstünlükleri, avantaj ve dez avantajları tartışmalıdır.
Bu nedenle Liposuction tekniğinin öncüsü Dr Yves-Gerard Illouz yazdığı gibi “ Yeni demek daha iyi demek değildir, standart yada klasik kıymetsiz anlamına gelmez”. Her tekniğin avantaj ve dezavantajı vardır. Bunlar göz önünde tutularak doktorunuzla yapacağınız görüşmede en sağlıklı kara varabileceğinize inanıyoruz.
Ameliyattan tamamen uyandıktan sonra odanıza alınırsınız. Burada takipleriniz yapılacak, gerekli antibiyotik ve ağrı kesiciler uygulanacaktır. Ameliyattan birkaç saat sonra önce sulu gıda alabilirsiniz. Bunu takiben kısa periyotlar halinde yataktan kalkabilirsiniz. Duruma göre aynı gün yada ertesi gün hastaneden taburcu olabilirsiniz. Vucut yapınıza bağlı olarak ameliyattan hemen sonra vucut hatlarındaki olumlu değişimi fark edeceksiniz. Birkaç gün sonra, daha rahat hareket edebilirsiniz. Büyük güç sarf etmek, eğilmek ve ağır yük kaldırmaktan sakınmalısınız. İlk birkaç günü dinlenerek geçirmeniz iyileşme periyodunun hızlı tamamlanmasına yardımcı olacaktır. Düzenli olarak korsenizi takmanız istenecektir bu hem ödemi ve ağrıyı azaltırken vucudunuzun şekle girmesinede katkı sağlar. Ancak liposuction uygulanan yerlede ödem yani şişlik olacaktır. Bu şişlik ilk 3. günde maksimuma çıkar ve ondan sonra hızla azalmaya başlar. Her geçen gün daha iyi olduğunuzu fark edersiniz. Liposuction temel prensiplerine uyulduğunda morluk ile nadiren karşılaşılır. Morluk olursa da bunun geçmesi 1 hafta on günü alabilr. Herkesin iyileşme süreci bireysel farklılık gösterir ve buna bağlı süre değişiklik gösterebilir. Ağrı olursa size yazılan ağrı kesicileri kullanmanız ağrınızı dindirmenize yardımcı olacaktır.
Ameliyatın 2 veya 3 sonra gün kanül giriş yerlerinizdeki pansumanlar yenilenebilir. Bu süreden sonra duş almanıza izin verilir.
Sadece birkaç gün içerisinde işinize dönebilirsiniz. Pek çok örnekte normal aktivitelerinizin çoğuna bir veya iki hafta içinde geri dönebilir ve daha sonra bazı egzersizlere başlayabilirsiniz. İyileşmenin süresi cerrahinin büyüklüğüne bağlıdır.
Vucut yapınıza bağlı olarak ameliyattan hemen sonra vucut hatlarındaki olumlu değişimi incelmeyi hemen fark edeceksiniz. Ancak liposuction uygulanan yerlede ödem yani şişlik olacaktır. Bu şişlik ilk 3. günde maksimuma çıkar ve ondan sonra hızla azalmaya başlar. Kural olarak tüm liposuction tekniklerinde ortaya çıkan ödemin %50 si ilk ay, %25’i 2. ay ve son kalan %25 de 3. ay kaybolur. Nihayi sonuç 3 ayda ortaya çıkar. Bu süreçte sabırlı olunmalı diyet ve spora dikkat edilmelidir. Liposuction ameliyatından sonra ikinci liposuction için en az 3 ay beklenmelidir.
Liposuction ameliyatının sonuçları, ameliyat sonrasındaki kilonuzu koruduğunuz sürece uzun süreli ve kalıcı olur. Liposuction ameliyatı sonrası dengeli beslenme, spor yeni formunuzu korumaya yardımcı olacaktır. Bu nedenle yeni yaşam tarzınız sizin sağlıklı ve uzun bir hayat sürmenizede katkı sağlayacaktır.
Doktorunuz iyileşme periyodu ve sonrasında periyodik kontrollerini yapmak ve ameliyatın uzun vadeli sonuçlarını görmek açısından düzenli olarak kontrollere gelmenizi tavsiye edecektir. İyileşme periyodu ve sonrasında karşılaşabileceğiniz sorunların önlenmesi ve çözümü konusunda bu görüşmeler önemlidir. Ameliyat sonrası dönemde sorularınız ve endişeleriniz olursa veya daha fazla bilgiye ihtiyacınız duyarsanız doktorunuzdan randevu alıp görüşmekten çekinmeyin. Doktorunuz sizi her aşamada destekleyecek ve yardımcı olacaktır.
Prof.Dr.Muhitdin Eski